Szkliwiak – czym się charakteryzuje? Jak go leczyć?
Dolegliwości zębów i jamy ustnej dotykają każdego dnia wiele osób – zarówno dorosłych, jak i młodzież i dzieci. Najczęściej są one związane ze schorzeniami, które po odpowiedniej interwencji stomatologicznej zostaną skutecznie usunięte. Nawet jeśli ma się na myśli tutaj poważniejsze zabiegi, takiej jak usuwanie ósemek czy leczenie kanałowe, z czasem stosując się do zaleceń dentysty, wszystko wraca do normy. Jednakże niekiedy zdarza się, że sytuacja staje się poważna i pacjenta czeka walka z nowotworem, jakim jest szkliwiak.
Szkliwiak – kilka podstawowych informacji
Szkliwiak jest rodzajem nowotworu, który zaczyna się w tkankach szczęki lub żuchwy. Ameloblastoma, bo tak też często jest nazywany, występuje rzadko, jednakże jej przebieg jest naprawdę poważny – ma ona wysokie prawdopodobieństwo wznowy, nawet po wielu latach. Istnieje kilka rodzajów tego nowotworu.
- Szkliwiak wielokomorowy, który wpływa na przemieszczanie się korzeni zębów sąsiadujących. Poza tym powoduje stopniowe zniszczenie tkanek miękkich i twardych samego korzenia.
- Szkliwiak jednokomorowy – jest to mniej agresywna forma szkliwiaka i ma również mniejsze ryzyko wznowy. Powstający w tym przypadku ubytek jest pojedynczy.
- Szkliwiak obwodowy (zewnątrzkostny) – rozwija się w dziąsłach i innych tkankach miękkich.
- Szkliwiak złośliwy, inaczej przerzutujący. Poza tym, że atakuje on okoliczne tkanki w jamie ustnej, żuchwie czy szczęce, charakteryzuje go możliwość dawania odległych przerzutów. Niestety najczęściej rozwija się on w tym przypadku w płucach pacjenta.
Rak szczęki – jakie są jego przyczyny?
Jak rozwija się szkliwiak? Otóż istnieje kilka schorzeń, które lekarze podejrzewają o bezpośredni wpływ na występowanie tego nowotworu.
- Zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego, czyli HPV. Zarazić się nim można podczas stosunku seksualnego oraz poprzez bezpośredni kontakt ze śliną lub krwią zakażonego.
- Zdarza się, że szkliwiak rozwija się w kości – pozostałości listewki zębowej. Jest to struktura, w której rozpoczyna się kształtowanie zębów.
- Szkliwiak może niekiedy rozwinąć się z rogowaciejąco-torbielowatego guza zębopochodnego.
Co jeszcze wpływa na rozwój szkliwiaka?
Poza tym w jakimś stopniu do rozwoju szkliwiaka może się przyczynić:
- Palenie tytoniu. Jest ono jednym z najważniejszych czynników ryzyka dla wielu rodzajów raka, w tym raka szczęki. Ryzyko zwiększa się poprzez narażenie ust i innych części ciała na szereg szkodliwych substancji chemicznych.
- Alkohol. Nadmierne spożycie alkoholu może zwiększyć ryzyko rozwoju wielu przypadłości, w tym omawianego dziś nowotworu, jakim jest szkliwiak szczęki i szkliwiak żuchwy.
- Złe odżywianie. Dieta uboga w owocach i warzywach zawsze negatywnie wpływa na stan całego organizmu.
- Zły stan zdrowia jamy ustnej. Regularne leczenie stomatologiczne i dobra higiena jamy ustnej mogą pomóc zmniejszyć ryzyko raka szczęki lub pozwolą na jego wcześniejszą diagnozę.
Powyższe czynniki wpływają negatywnie na cały organizm człowieka, dlatego też alkohol, palenie papierosów czy inne używki należy ograniczyć do minimum – a najlepiej całkowicie z nich zrezygnować. Poza tym higiena jamy ustnej jest podstawą utrzymania uzębienie i dziąseł w dobrej kondycji.
Szkliwiak szczęki a szkliwiak żuchwy
Warto również wiedzieć, że nowotwór ten może mieć różne miejsca rozwijania się. Tak więc pierwszym z nich jest żuchwa. Szkliwiak żuchwy występuje znacznie częściej pośród pacjentów – stanowi aż 80% przypadków. Pojawia się on w tylnej części żuchwy, zwłaszcza w okolicy zębów trzonowych i długo nie daje żadnych objawów.
Z kolei szkliwiak szczęki rokuje gorzej. Jego rozwój obejmuje obręb zatoki szczękowej, oczodołu oraz podstawy czaszki. W przypadku tego szkliwiaka objawy pojawiają się także szybciej. Także często sytuuje się w okolicy zębów trzonowych.
Szkliwiak – jak wygląda?
Bardzo charakterystyczne dla szkliwiaka jest jednak pojawienie się przy zajętej przez niego kości widocznego rozdęcia. Można odnieść wrażenie, że jest ona opuchnięta. Powstaje w ten sposób zauważalna asymetria twarzy i dochodzi do przesunięcia niektórych zębów – pojawiają się wady zgryzu. Takie zmiany w zgryzie są zdecydowanie niepokojącym objawem i w takim przypadku, należy jak najszybciej udać się do stomatologa.
Szkliwiak – charakterystyka pozostałych objawów
Tak jak już wspomnieliśmy, szkliwiak może często przez długi czas nie dawać żadnych objawów. Ból żuchwy czy szczęki występuje bardzo rzadko – jest on nazywany wręcz objawem niestandardowym w tym przypadku. Poza tym niekiedy da się zaobserwować zaburzenia czucia w okolicy wargi dolnej oraz bródki. U niektórych pacjentów szkliwiak przejawia się poprzez problemy z gojeniem rany po usunięciu zęba, a także poprzez niedrożność nosa. Właściciele protez z kolei skarżą się na niewłaściwe jej przyleganie.
Jak rozpoznać szkliwiak? Diagnostyka
Rozpoznanie szkliwiaka może być trudne, zwłaszcza na początkowym etapie jego rozwoju. Należy więc bacznie się obserwować i jeśli zauważy się jakiekolwiek niepokojące dolegliwości, warto skonsultować się ze swoim lekarzem. Im wcześniej zostanie on zdiagnozowany, tym większe szanse na skuteczne leczenie i uniknięcie poważniejszych problemów ze zdrowiem jamy ustnej. Pamiętać należy również o profilaktyce – dbanie o higienę jamy ustnej oraz stosowanie odpowiedniej diety może znacznie zmniejszyć ryzyko wystąpienia tego schorzenia.
Stomatolog przeprowadzi szczegółowe badanie jamy ustnej oraz oceni stan zębów. Dentysta zleci także dokładne badanie radiologiczne, aby sprawdzić ewentualne ubytki w strukturze szkliwa oraz ocenić stopień zaawansowania choroby. Wykonuje się w tym przypadku zarówno zdjęcia rentgenowskie, jak i tomograf lub rezonans magnetyczny – zwłaszcza jeśli istnieją uzasadnione podejrzenia o wysoce rozwiniętej formie szkliwiaka. Poza tym do ostatecznej diagnozy konieczne jest poddanie się wykonaniu badania histopatologicznego bądź operacji – niekiedy dopiero po niej lekarz jest w stanie stwierdzić, czy to rzeczywiście szkliwiak.
Leczenie szkliwiaka
Leczenie szkliwiaka najczęściej opiera się na chirurgicznym usunięciu guza. Podczas takiego zabiegu, mogą powstawać liczne ubytki, zarówno w kości, jak i w tkankach miękkich. Niestety tak naprawdę jest to nieuniknione, ponieważ szkliwiak zajmuje i nacieka na wiele części w jamie ustnej, żuchwie czy szczęce. W takiej sytuacji dokonuje się rekonstrukcji tkanek i kości, na przykład poprzez pobranie części kości z talerza kości biodrowej pacjenta. W trakcie operacji bardzo istotne jest, by usunąć guza z odpowiednim marginesem zdrowych tkanek, najlepiej około 1 cm od umiejscowienia zmiany. Wszystko dlatego, że szkliwiak ma duże prawdopodobieństwo nawrotu, zwłaszcza ten szczękowy.
Dalsze leczenie szkliwiaka po udanej operacji polega przede wszystkim na pozostaniu pod kontrolą chirurga – zwłaszcza gdy szkliwiak był złośliwy. Jednakże z reguły rokowania po takim zabiegu są dobre. Należy jednakże bezwzględnie stosować się do wszystkich zaleceń lekarza prowadzącego.
Szkliwiak – co jeśli, operacja jest niemożliwa?
Niestety, zdarzają się sytuacje, kiedy taki zabieg usunięcia zmiany jest po prostu niemożliwy. U niektórych pacjentów, zwłaszcza tych w podeszłym wieku, wiąże się to ze zbyt dużym ryzykiem. Poza tym czasem wielkość guza nie pozwala na skuteczną interwencję lekarza. Jeszcze inna grupa pacjentów to ci, których guz pojawił się w nieoperacyjnym miejscu.
Jak postępuje się w takiej sytuacji? Otóż należy zdać sobie sprawę, że szkliwiak jest odporny na chemioterapie. Dlatego też pacjenci walczący z tą chorobą są poddawani radioterapii. Bardzo istotna jest więc tu prawidłowa i dokładna diagnoza.
Jak dbać o uzębienie i jamę ustną?
O jamę ustną należy dbać zawsze – niezależnie od tego, czy aktualnie pacjentów dotykają jakieś dolegliwości, czy nie. By odpowiednio zaopiekować się zębami, wystarczy regularnie myć zęby – przynajmniej dwa razy dziennie, a najlepiej po każdym posiłku. Nie wolno zapominać również o stosowaniu nici dentystycznej.
Bardzo istotna są także regularne wizyty u stomatologa. Pozwolą one na wczesne wykrycie ewentualnych schorzeń lub chorób. Dzięki temu szansa na skuteczne leczenie znacznie wzrasta. Najlepiej udać się do gabinetu, którego wyposażenie jest nowoczesne i sprawdzone. Jeśli więc są Państwo właścicielami takiego miejsca, koniecznie sprawdźcie Państwo nasze narzędzia chirurgiczne – stomatologia to przecież dziedzina, która wymaga tylko najlepszych rozwiązań. Odwiedźcie Państwo nasz sklep stomatologiczny online – serdecznie zapraszamy!
Dieta dobra dla zębów
O uzębienie należy dbać nie tylko poprzez szczotkowanie i regularne wizyty u stomatologa. Bardzo istotna jest również w tym wszystkim dieta. Należy unikać spożywania nadmiernych ilości słodyczy, zwłaszcza tych o wysokiej zawartości cukru, ponieważ prowadzi to do powstawania próchnicy i osłabienia szkliwa. Zamiast tego warto sięgnąć po produkty bogate w witaminę A i C oraz minerały. Lepiej więc sięgnąć po takie produkty jak warzywa, owoce czy nabiał.
FAQ:
1. Co to jest szkliwiak?
Szkliwiak to nowotwór, który atakuje tkanki miękkie oraz kości żuchwy lub szczęki. Można podzielić go na różne rodzaje takie, jak: wielokomorowy, jednokomorowy, obwodowy (zewnątrzkostny) i złośliwy, inaczej przerzutujący. Ostatni daje przeżuty do płuc.
2. Czy różni się szkliwiak żuchwy od szkliwiaka szczęki?
Jak sama nazwa wskazuje, szkliwiak atakuje kości i tkanki żuchwy lub szczęki. Istotną informacją jest to, że szkliwiak szczęki jest znacznie rzadszy, a jego rokowania są gorsze. Obydwa rodzaje nowotworów najczęściej pojawiają się w tylnej części żuchwy.
3. Jakie są objawy szkliwiaka?
Charakterystyczne dla tego nowotworu jest to, że nie daje objawów przez dłuższy czas. Niekiedy występują zaburzenia czucia lub ból – jednak jest on bardzo rzadki. Wyróżniający się objawem jest rozpychanie kości, co prowadzi bezpośrednio do jej widocznego rozdęcia. Mogą pojawiać się więc przesunięcia zębów.
4. Jak wygląda diagnostyka i leczenie szkliwiaka?
Przede wszystkim lekarz zleci badanie radiologiczne (RTG, TK) oraz badanie histopatologiczne. Leczenie polega na operacji guza, a kiedy nie jest ona możliwa, stosuje się radioterapię. Chemioterapia w tym przypadku jest całkowicie nieskuteczna.